Romania-nl

Fișier:Interbelic Satu Mare CoA.png Satu Mare                               

Satu Mare is een stad in het noordwesten van Roemenië met circa 115.000 inwoners. De stad ligt in de landstreek Maramureş aan de Someş op korte afstand van de grens met Hongarije (13 km) en Oekraïne (27 km).

De stad is de hoofdstad van het district (judeţ) Satu Mare en is een belangrijk spoorwegknooppunt. De stad heeft een belangrijke Hongaarse minderheid en is zetel van een rooms-katholieke bisschop. Tot de Tweede Wereldoorlog telde de stad ook een groot aantal Joden: Satu Mare is de bakermat van de chassidische satmarbeweging.

Satu Mare ligt historisch in het overgangsgebied tussen Hongarije en Zevenburgen (Transsylvanië), dat ook wel bekend is als het Partium. Zoals in de dubbele Hongaarse naam van de stad (Szatmár + Németi) nog terug te zien, gaan in Satu Mare twee nederzettingen schuil, die aan weerszijden van de Someş lagen: het eigenlijke Satu Mare (Szatmár) en Németi (Roemeens: Mintiu). De laatste naam verwijst naar Duitse kolonisten. Beide werden in 1715 samengevoegd en bij die gelegenheid kreeg Satu Mare de status van Vrije Koninklijke Stad.

Kort daarvoor, in 1711, was hier de Vrede van Sathmar getekend, die een einde maakte aan de opstand van de Hongaren onder Ferenc II Rákóczi tegen de Habsburgers. Tot de Eerste Wereldoorlog bleef de stad deel uitmaken van Hongarije, daarna werd zij Roemeens.

Onder de Joden van Satu Mare ontstond rond rabbijn Joel Teitelbaum in de jaren '20 de chassidischeSatmarbeweging. Deze 'ultra-orthodoxe' joden wonen thans vooral in Antwerpen, Jeruzalem en nabij New York en staan bekend om hun sterk anti-zionistische houding. De beweging heeft heden ten dage ruim 100.000 leden. Ook de groep Shomer Emunim, waaruit Toldos Aharon en Toldos Avrohom Yitzchok zijn ontstaan, heeft zijn oorsprong in Satmar.

De kathedrale kerk en het bisschoppelijk paleis bevinden zich aan het ruime, vierkante Vrijheidsplein (Piaţa Libertaţii), dat als park is ingericht. Aan dit plein bevindt zich ook Hotel Dacia, met een monumentale jugendstilgevel. Een ander voor Satu Mare kenmerkend gebouw is het Bestuurlijk Paleis (Palatul administrativ) aan de oever van de Someş, gebouwd in 1984. Bij de bouw was het met 97 meter het hoogste gebouw van Roemenië. Tegenwoordig staat het gebouw qua hoogte op de derde plaats.